نارسایی کلیه و ورم پا در سالمندان
بیماری نارسایی کلیه ، جز بیماری‌های به شمار می‌رود، که بسیار بی‌صدا و آرام به سراغ انسان می‌آید. آهسته آهسته کلیه‌ها تخریب می‌شوند و کم کم به مرور زمان از کار می‌افتند. معمولا این اتفاقات زمانی اتفاق می‌افتد، که فرد از بیماری خود مطلع نیست. اغلب زمانی بیماران متوجه می‌شوند دچار نارسایی کلیه شده‌اند، که در مراحل پایانی بیماری هستند.
به همین دلیل نارسایی کلیه ، یک بیماری کلیوی در مرحله نهایی (ESRD) نیز نامیده می شود. از جمله علائمی که فرد را مجبور می‌کند، به پزشک مراجعه کند، افزایش فشار خون، رنگ پریدگی شدید، ورم شدید دست و پا، پف کردن دور چشم، ضف و بی‌حالی، خستگی مزمن و ….. است. در این مقاله قصد داریم، بیشتر درباره نارسایی کلیه در سالمندان _ کودکان _ بانوان ، علائم آن مانند خارش پوست و ورم پا ، رابطه با آب آوردن ریه و پیرامونش برای شما صحبت کنیم، پس برای کسب اطلاعات بیشتر و جامع‌تر تا پایان این مقاله ما را همراهی کنید. ما به سوالت زیر پرداخته ایم؟
نارسایی کلیه چیست؟
علت یا دلایل نارسایی کلیه چیست؟
علائم و نشانه های انواع مشکل و بیماری های کلیوی چگونه اند؟
روش های تشخیص بیماری کلیوی در کودکان کدام ها هستند؟
پیشگیری از بیماری های کلیوی چگونه است؟
درمان دارویی ، گیاهی ، طب سنتی ، دیالیز و.. چگونه صورت می گیرد؟
نارسایی کلیه چیست؟
بهترین تعریف از نارسایی کلیه چیست ؟ زمانی که عملکرد کلیه در فردی به شدت کاهش پیدا می‌کند، آن شخص به نارسایی کلیوی مبتلا شده است. به صورت کلی می‌توان گفت، کلیه‌ها در بدن انسان وظیفه مهم و کلیدی در دفع کردن مواد زائد و همچنین برقراری تعادل آب بدن و الکترولیت‌ها دارد.
انواع نارسایی کلیوی
به صورت کلی، بیماری نارسایی کلیه را به انواع نارسایی کلیوی 1. نارسایی حاد 2. نارسایی مزمن تقسیم می کنند:
نارسایی حاد کلیه
ممکن است کلیه های انسان در عرض 2 روز و به طور ناگهانی از فعالیت باز بایستند به این حالت آسیب حاد کلیه یا نارسایی حاد کلیه می گویند. نارسایی کلیوی حاد، ماندگار و دائمی نیست و با درمان به حالت عادی برمی گردد. برای تشخیص نارسایی حاد کلیوی در آزمایشات مختلف مانند خون _ ادرار و معاینات بالینی فرد بیمار به نشانه هایی چون کاهش ادرار، اجتماع اوره در ادرار و افزایش حجم برون سلولی توجه می کنند.
مهمترین علل که منجر به نارسایی کلیه از نوع حاد می شوند عبارت اند از:
- نرسیدن خون کافی به کلیه ها
- سوء مصرف مواد مخدر
- سکته قلبی
- مشکلات سیستم ادراری بدن
نارسایی مزمن کلیه
وجود علائمی از تجمع سم‌های دفع شده از ادرار در بدن انسان و همچنین نقص در ایجاد تعادل فیزیولوژیک نشان از نارسایی مزمن کلیه دارد. علائم در نارسایی مزمن کلیه خاموش هستند و بیماری در حالت بی علامت کلیه را از بین می برد سپس به طور ناگهانی شاهد علائم نارسایی حاد کلیوی خواهیم بود.
علائم بیماری های کلیوی
بیماری ها و مشکلات مختلفی باعث نارسایی کلیوی می شود همین امر موجب شده است گستره وسیعی از علائم را در نارسایی کلیوی شاهد باشیم . اما به طور کلی علائم زیر در همه بیماری های کلیوی عمومی و مشترک محسوب می شوند:
- خستگی مداوم
- خارش پوست
- پف کردن اطراف چشم
- بی اشتهایی
- افزایش فشار خون
- رنگ پریدگی
- خشکی پوست
در صورت مشاهده هریک از علامت های بالا به پزشک مراجعه کنید تا در صورت داشتن بیماری های کلیوی و مجاری ادراری بتوان آن را در مزاحل اولیه تشخیص داد.
علائم نارسایی کلیه
نارسایی کلیه در مراحل اولیه بدون علامت تلقی می شود. علائم نارسایی کلیه در اثر کاهش عملکرد رخ می دهد کلیه ها در تنظیم آب و الکترولیت های بدن، حذف مواد زائد و بازگشت گلبول های قرمز به چرخه تولید نقش دارند. اگر نارسایی درمان نشود حتی ممکن است تهدید کننده زندگی فرد باشد. علائم زیر در نتیجه عدم درمان بروز می کنند:
- تنگی نفس
- ضعف
- بی حالی
- کما
- ورم در بدن بخصوص پا
- بی اشتهایی
- نارسایی قلبی
- افزایش پتاسیم در خون
- اسیدوز متابولیک
- آسیب مغزی ناشی از افزایش سطح اوره
- التهاب غشای قلب ناشی از کاهش کلسیم
- بی نظمی ضزبان قلب
جهت عدم نیاز به صدور گواهی فوت در منزل به خاطر علائمی که ذکر شد پیشگیری و درمان نارسایی کلیه را جدی بگیرید.
عوامل تاثیر گذار بر روی بیماری کلیه
نارسایی کلیه در اکثر مواقع حاصل وجود مشکل در سایر اندام های بدن است که کلیه های انسان را در طول زمان زندگی تحت تاثیر قرار داده اند می توان عوامل بسیاری را نام برد که توجه نکردن به آنها موجب ایجاد بیماری‌های کلیوی می‌شود. از جمله این موارد می‌توان به عوامل زیر اشاره کرد.
- دیابت بالا و کنترل نشده (شایع ترین علت در نارسایی کلیه است).
- فشار خون بالا در مدت زمان طولانی(بعداز دیابت دومین علت را دربین مبتلایان به نارسایی کلیه دارد)
- بیماری های خود ایمنی، مانند لوپوس و نفروپاتی IgA
- مصرف بیش از اندازه و بی‌رویه قرص‌های مسکن
- برگشت ادرار به کلیه علی الخصوص در کودکان
- عدم درمان انسداد مجرای ادرار بر اثر وجود سنگ کلیه
- بیماری های ژنتیکی (بیماری هایی که با آنها متولد می شوید)، مانند بیماری کلیه پلی کیستیک
- سندرم نفروتیک
- عدم درمان به موقع عفونت‌های خاص پوست و یا گلو
- و …..
مواردی که در بالا به آنها اشاره شد، مهمترین دلایل مبتلا شدن به بیماری نارسایی کلیه است.
تشخیص بیماری نارسایی کلیوی
با توجه به تحقیقاتی که تاکنون بر روی بیمار‌ها صورت گرفته، ثابت شده که اکثریت بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی علامت خاصی از خود نشان نمی‌دهند و تقریبا بدون علامت هستند. برای اینکه این بیماری تشخیص داده شود، بایستی کارهای زیر انجام پذیرد.
- بررسی و سنجش میزان کراتینین سرم
- بررسی دفع پرتئین ادرار با انجام آزمایش ادرار
- بررسی و سنجش عملکرد کلیه‌ها با محاسبه GFR
پس از بررسی موارد بالا درجه بیماری کلیه و از کار افتادگی آن مشخص می‌شود، که خود به 5 دسته تقسیم می‌شود. و درمان با توجه به مقدار بیماری صورت می‌گیرد. گاهی برای سنجس اعضای درون بدن مانند کلیه ها می توان از رادیولوژی در منزل استفاده کد.
برای پیشگیری از نارسایی کلیوی چه باید کرد؟
برای اینکه درگیر این بیماری نشوید، بایستی یکسری فعالیت‌ها را به صورت مداوم انجام دهید و از مبتلا شدن پیشگیری کنید. این موارد به شرح زیر هستند:
- انجام چکاب منظم کراتینین سرم
- انجام آزمایش ادرار به صورت منظم
- محاسبه GFR برای تمامی افراد
- درمان و کنترل بیماری فشار خون برای افرادی که به پرفشاری خون مبتلا هستند
- درمان و کنترل بیماری قند خون برای افرادی که به دیابت مبتلا هستند
- درمان و کنترل اختلالات چربی خون در افرادی که کلسترول خون آنها بالاست
- داشتن تغذیه مناسب
- فعالیت بدنی کافی
- عدم استفاده از دخانیات
بررسی و سنجش عملکرد کلیه‌ها با محاسبه GFR به چه عواملی بستگی دارد؟
برای بررسی و سنجش عملکرد کلیه‌ها توسط محاسبات GFR بایستی موارد زیر را در نظر گرفت:
- سن بیمار
- میزان کراتینین سرم
- جنسیت بیمار
- وزن بیمار
پس از محاسبه Glomerular filtration rate بیمار بر اساس مواردی که ذکر شد، میزان نارسایی کلیه در بیمار مشخص می‌شود، و بر اساس آن درمان شروع می‌شود.
درمان نارسایی های کلیه
با توجه به اینکه دیابت ؛ شایع ترین علت در بروز مشکل کلیوی است. درمان نارسایی کلیه در بیماران دیابتی از اولویت بالایی برخوردار است. نحوه درمان باید با توجه به وضعیت فرد ، شرایط محیطی ، جسمی ، خانوادگی تعیین گردد. شناشایی علائم مشکل کلیه در مراحل اولیه بر انتخاب روش درمان نارسایی موثر است. بهبود این بیماری دارای طیف وسیع و گسترده‌ای از انتخاب هاست. از جمله درمان‌های کلیوی بر اساس میزان بیماری به شرح زیر است:
- درمان دارویی (قرص، کپسول، آمپول، وصل سرم در منزل و …..)
- درمان با استفاده از رژیم غذایی ، سلولهای بنیادی ، طب سنتی
- درمان به همودیالیز
- درمان با دیالیز صفاقی
- درمان توسط پیوند کلیه
مواردی که در بالا اشاره شد، روش‌های درمانی است، که برای این بیماری مورد استفاده قرار می‌گیرد. استفاده از نوع درمان به تشخیص پزشک معالج و درصد بیماری بستگی دارد.
درمان دارویی
برای درمان دارویی نارسایی کلیه چندین گروه از دارو ها را پزشکان مد نظر قرار می دهند. متخصص سعی می کند از دارو ها تا زمان توقف عملکرد کلیه ها جهت جبران ضعف کلیه ها کمک بگیرد. داروها به شرح زیر است:
- داروهای کلسی تریول، کلیسم کربنات، سولامر . این داروها به منظور پایین آوردن میزان فسفر در نارسایی کلیه تجویز می شوند.
- داروهای اریتروپویتین، مکمل آهن و داربپوتین. این داروها محرک تولید گلبول قرمز در بدن محسوب می شوند.
- مکمل های ویتامین . موجب تقویت عملکرد کلیه های می شود.
اگر ساکن کرج هستید، جهت دریافت دارو ها به صورت تزریق سرم در کرج در منزل می توانید از موسسه خدمات پرستاری کیان کمک بگیرید.
درمان گیاهی و خانگی
درمان گیاهی و طب سنتی نارسایی کیله در مراحل اولیه برای بیماران دیابتی و… را می توانید با ما دنبال کنید. تغییر سبک زندگی و اصلاح عادات غذایی جزئی از درمان نارسایی کلیه است که باید به طور هم زمان با سایر روش ها در پیش گرفت. نمی توان نوع تغذیه بیمار دارای نارسایی کلیه که در حال دیالیز است را با افراد سالم یکسان دانست. وجود دستورالعمل های غذایی دارای منع مصرف در درمان خانگی نارسایی کلیه یک امر عادی است و شامل :
مصرف پروتئین را کاهش دهید.
افزایش مصرف پروتئین منجر به افزایش تولید اوره می گردد. دفع اوره در بیماران دارای نارسایی کلیه دشوار و تجمع آن در بدن با مشکلاتی همراه است. سعی کنید مصرف مواد دارای protien گیاهی و جانوری شامل : گوشت ، مرغ ، تخم مرغ ، سویا ، لوبیاسبز ، حبوبات را در حین درمان نارسایی کلیه کاهش دهید. کربوهیدرات ها جایگزین خوبی برای حذف پروتئین از درمان گیاهی نارسایی کلیه در طب سنتی هستند. بعد از بهبود می توان استفاده از پروتئین ها را از سر گرفت.
مصرف پتاسیم را کاهش دهید.
مصرف پتاسیم در بیماران دارای نارسایی کلیه موجب انباشت آن و افزایش احتمال بروز آریتمی قلبی در بدن می شود. درمان گیاهی نارسایی کلیه در طب سنتی شامل حذف میوه ها و گیاهان پر پتاسیم از قبیل : انگور ، پرتقال ، لیمو ، هلو ، توت فرنگی ، موز ، بادام هندی ، شاه بلوط ، گریب فروت ، کاکائو و شکلات می باشد. میوه هایی مثل هندوانه ، گلابی و سیب از پتاسیم کمترب برخوردارند.
فسفر را کمتر استفاده کنید.
مصرف فسفر در مبتلایان به نارسایی کلیه موجب افزایش احتمال بروز بیماری پرکاری تیروئید و انباشت مقداری زیادی از آن در بدن می شود. درمان گیاهی نارسایی کلیه در طب سنتی را با حذف یا مصرف کمتر موادی مثل : شیر ، پنیر ، خرچنگ ، سبزیجات خشک شده ، تخم مرغ ، گوشت دنبال کنید.
مصرف نمک را کاهش دهید.
مقدار مجاز برای مصرف نمک در افراد عادی 8 الی 12 گرم در روز است اما مقدار آن برای بیماران دارای علامت مشکل کلیه بسیار کمتر است. در درمان گیاهی نارسایی کلیه در طب سنتی استفاده از غذاهای بی نمک توصیه می شود زیرا مصرف نمک به دلیل عدم توانایی کلیه در دفع آن موجب افزایش فشار خون و آسیب به کلیه ها می گردد. از مصرف انواع سس ، ماهی شور و اغذیه با برچسب پرنمک بپرهیزید.
مصرف ویتامینهای محلول در آب را افزایش دهید.
ویتامین های محلول در آب ضمن افزایش سلامت بدن می توانند از طریق انحلال در آب از بدن دفع گردند. پس مصرف آنها در درمان گیاهی و خانگی نارسایی کلیه در طب سنتی پیشنهاد می شود. ویتامین های a, c محلول در آب هستند و در میوه ها و صیفی جات : فلفل دلمه ، کیوی ، هویج ، سبزیجات برگ تیره ( اسفناج ، جعفری ) یافت می شوند.
در چه صورتی پزشک به بیماری کلیه مشکوک می‌شود؟
زمانی که شما با توجه به علائمی که دارید، و در بالا به آنها اشاره شد، به پزشک مراجعه می‌کنید. متخصص مورد نظر ابتدا برای شما یک آزمایش ادرار و خون برای شما تجویز می‌کند. اگر کراتین، اوره، پتاسیم و دفع پروتئین از ادرار، بالا باشد، پزشک بیمار را برای انجام آزمایش‌های دیگری سوق می‌دهد.
زیرا این بالا بودن این ویژگی‌ها جز اولین علائم برای تشخیص این بیماری است. بعضی از بیماران که به این بیماری مبتلا می‌شوند، با کاهش شدید ادرار مواجه می‌شوند. برای اینگونه افراد بایستی سوند وصل شود، تا بتوانند ادرار را از بدن خارج کنند. برای این منظور بسیاری از بیماران از افرادی کاربلد جهت وصل سوند ادرار در منزل کمک می‌گیرند.
میزان مرگ و میر در این بیماران
در پاسخ به افرادی که می پرسند آیا نارسایی کلیه باعث مرگ می شود یا کشنده است باید گفت : در سال های اخیر میزان و مرگ در افراد مبتلا به نارسایی مزمن کلیه 41 درصد افزایش داشته است.
در حال حاضر شرکت خدمات پرستاری کیان در زمینه انجام خدمات پزشکی در حال ارائه فعالیت می باشد که کاربران می‌توانند برای انجام اموری چون وصل سوند در منزل ،تزریقات در منزل از این خدمات بهره‌مند شوند. بنابراین اگر مشکلی در حیطه ی بیماری نارسایی کلیه احساس می کنید می‌توانید با استفاده از خدمات ارائه شده توسط این شرکت آن را حل نمایید.
هم چنین شرکت خدمات پرستاری کیان ، به صورت 24 ساعته آماده ارائه خدماتی مانند ویزیت پزشک در منزل، تزریقات در منزل، آمبولانس خصوصی ،اکو قلب در منزل می باشد .