بی اختیاری ادرار چیست و چرا ایجاد میشود؟
شاید بارها بعد از یک خنده بی وقفه , خیس شدن لباس زیرتان را تجربه کرده باشید. یعنی این می توانید پیش زمینه ای برای بی اختیاری ادرار در آینده باشد؟ اینجا همه چیز را درباره این معضل اعم از: علت ، علائم و نشانه ها ، درمان خانگی و دارویی برای مردان و زنان خواهید یافت. صبور باشید و با دقت بخوانید. اگر ریزش جزئی ادرار دارید یا دفع شدید آن را مکرراً تجربه کرده اید با ویزیت دکتر در منزل تماس بگیرید. ابتدا می پردازیم به بی اختیاری ادرار چیست و چرا ایجاد میشود؟
چه اتفاقی در مثانه می افتد؟
ترکیب مایع ادرار در کلیه ها تعیین شده و در مثانه جمع آوری می شود. زمانی که مثانه پر شود، پیامی به مغز مبنی بر سفت شدنِ عضلاتِ مثانه فرستاده می شود. در این هنگام ؛ عضلات مثانه سفت شده و دریچه اسفنکتر داخلی باز می شود تا مایع به سمت مجرای ادرار حرکت کند. سپس ، عضلات قسمت خروجی مجرای ادرار ( عضلات اسفنکتر خارجی ) شل شده و ادرار خارج می شود. بی اختیاری ادرار می تواند ناشی از بروز مشکل در هر یک از این مراحل باشد: ارسال پیام اشتباه به مغز ، انسداد مجرای ادرار ، اختلال در عملکرد عضلات .
در بی اختیاری ادراری ؛ ( بدون علت تنظیمی بدن ) ناگهان عضلات مثانه سفت شده و ادرار خارج می شود درحالی که عضلات اسفنکتر داخلی و خارجی توان بستن مجرای ادرار را براساس زمانبندی و عملکرد صحیح بدن ندارند.
بیماری های مربوط به کلیه و مجاری ادرار از طریق مراجعه به دکتر اورولوژیست تشخیص داده و درمان می شوند. ضمنا امروزه ویزیت متخصص اورولوژی در منزل برای بیمارانی که توان حرکتی پایینی داشته یا بنا به هر دلیلی از حضور در مراکز درمانی امتناع می کنند ، امکان پذیر است.
انواع بی اختیاری های ادراری
طبیعتا تمام انواع بی اختیاری های ادراری با یک روش درمان نمی شوند و شدت آنها با هم برابر نیست. شدت آن می تواند از نشت کمی از ادرار در حین سرفه و عطسه تا دفع کامل آن متغیر باشد. لذا شناخت آنها مقدمه ای برای بهبودی سریع و درمان قطعی است. انواع بی اختیاری ادرار عبارتند از :
استرسی یا فشاری
زمانی اتفاق می افتد که بدن تحت فشار یا استرس باشد. مواقعی همچون : سرفه ، عطسه ، خنده ، ورزش و برداشتن اجسام سنگین نمونه ای از این اوقات هستند.
میل شدید و آنی ( فوری )
یک بیماری یا اختلال ، سبب تحریک اعصاب کنترل کننده ادرار شده و میل شدید و ناگهانی برای تخلیه در فرد ایجاد می شود. این میل به دفع غیر ارادی ادرار ختم خواهد شد.
احتباس مزمن ادرار
مواقعی است که بدن به یکباره کل ادرار را خالی نمی کند و مدام احساس بیرون روی دارید تخلیه ناقص یکی از دلایل بی اختیاری ادراری می باشد.
بی اختیاری عملکردی
عملکرد سایر اعضا مانند دست و پا در نشت ادرار دخیل هستند این بدان معناست که بیماری های نظیر شکستگی یا آرتروز از رسیدنِ به موقع افراد به دستشویی و تخلیه ادرار پیشگیری می کنند.
بی اختیاری کامل
فرد هیچ اختیاری در نگهداری ادرار خود ندارد و دفع به صورت مکرر اتفاق می افتد.
بی اختیاری ترکیبی
گاهی فرد همزمان به چندین نوع از آنچه گفته شد ، مبتلاست. این نوع از بی اختیاری را ترکیبی می نامند.
بی اختیاری ادرار در زنان
آمار جالبی از بی اختیاری ادرار در زنان وجود دارد. دو برابر بودن شیوع آن در بانوان نسبت به مردان ، یکی از آنهاست. با اینکه امکان وقوع در هر سنی وجود دارد اما زنان مسن تر ، بیشتر از زنان جوان مبتلا شده به طوری که از هر 10 زن بالای 65 سال , 4 نفرشان این مشکل را دارند. البته حدس هایی درباره علت آن مبنی بر تغییرات هورمونی یائسگی زده می شود. دو نوع از بی اختیاری ادرار ( 1. استرسی 2. فوری ) در خانم ها بیشتر رخ می دهند. از آنجایی که قابل درمان است ، معاینه توسط متخصص زنان در منزل می تواند پایان خوشی را برایتان رقم زند.
علت بی اختیاری ادرار در زنان
موارد متعددی روی اعصاب و عضلات مثانه اثر گذاشته و موجب دفع یا نگه داشتن ادرار می شوند. علت بی اختیاری ادرار در زنان جوان و کهنسال را می توان در مواردی همچون : قرارگیری در شرایط بارداری ، زایمان و یائسگی جست و جو کرد. این وضعیت ها اعصاب و عضلات مثانه را تحت تاثیر قرار می دهند. یک دلیل دیگر ؛ طول کوتاه مجرای ادرار زنانه نسبت به آقایان باشد. زیرا عضلات کمتری برای نگهداشت ادرار وجود دارد. سایر علل بی اختیاری ادرار عبارتند از:
- اضافه وزن
- یبوست
- آسیب عصبی( در حین زایمان یا بیماری هایی نظیر دیابت ، ام اس )
- عمل جراحی مثل هیسترکتومی یا برداشتن رحم
- آسیب دیدگی عضلات کف لگن
- عوارض جانبی داروهایی (دیورتیک ها که برای درمان نارسایی قلبی ، سیروز کبدی ، فشار خون بالا و برخی بیماری های کلیوی تجویز می شوند.)
- نوشیدن مایعات کافئین دار
- ابتلا به عفونت ادراری
نکته ! هرگز این معضل را جزء روند پیری محسوب نکنید زیرا در روند طبیعی پیر شدن جایگاهی ندارد و قابل درمان می باشد.
علائم بی اختیاری ادرار
- فشار در لگن یا میل شدید به ادرار کردن
- مراجعه بیش از حد به توالت ( بیش از 8 بار در روز یا بیش از 2 بار شب )
- شب ادراری
بی اختیاری ادرار در مردان
بی اختیاری ادرار در مردان و زنان از بعضی جهات ( علائم ) مشابه بوده و در مواردی مثل تعداد مبتلایان دو طرف ، علت ایجاد و عوارض تفاوت فاحشی دارد.
دلیل بی اختیاری ادرار در مردان را اغلب با مشکلات پروستات مرتبط می دانند. افراد مسن تر ؛ غده پروستات بزرگتری دارند هرچه این غده بزرگتر باشد به مجرای ادرار بیشتر فشار وارد کرده و جای گردن مثانه را تغییر می دهد که در نهایت به نداشتن توان کنترل منجر می شود. دلایل بی اختیاری ادرار در مردان جوان یا پسران نوجوان را می توانید در گزینه های زیر بیابید:
- بزرگ شدن پروستات بر اثر بیماری
- تنگی مجرای ادرار
- انسداد مجرای ادرار
- سابقه جراحی پروستات
- سنگ مثانه یا سرطان آن
- سنگ انتهای حالب
- ابتلا به عفونت ادراری
- تنگ شدن گردن مثانه
- عوارض جانبی داروها
- اضافه وزن
برای دریافت دارو های خود می توانید از خدمات تزریقات در منزل استفاده نمایید
تشخیص علت بی اختیاری ادرار
از دست دادن کنترل ادرار یک مشکل رایج است لذا هرگز برای مطرح کردن علائم خود نزد پزشک خجالت نکشید. بَیانِ کاملِ نشانه ها و وضعیت هایی که بعد از آنها خروج ناخواسته ادرار رخ داده ، اولین گام در تشخیص علت بی اختیاری ادرار محسوب می شوند.
بعد از ویزیت شدن توسط پزشک ؛ اطلاعات پرونده پزشکی شما بررسی شده و از شما خواسته می شود که چند اقدام ساده مثل خندیدن یا عطسه را جهت رد فرضیه بی اختیاری استرسی انجام دهید. سپس ؛ معاینه لگن یا رکتوم صورت می گیرد و برای تشخیص علت دقیق آن باید آزمایش ادرار بدهید. برای این کار می توانید از خدمات آزمایش در منزل استفاده کنید.
دکتر تا آماده شدن جواب آزمایش از شما می خواهد اطلاعات مثانه خود را ثبت کنید. بدین منظور چند روز باید : مقدار مایعات مصرفی ، میزان ادرار ، دفعات ادرار ، زمان ادرار ، تعداد بی اختیاری ها و نیاز فوری داشتن به دفع ادرار را یادداشت کرده و در اختیار پزشک جهت نتیجه گیری درباره علت بیماری قرار دهید.
انجام سونوگرافی از دیگر تجویزات پزشک برای بررسی عملکرد مثانه در تشخیص علت بی اختیاری ادرار است. نحوه آن اینگونه است که متخصص از شما می خواهد مثانه خود را تخلیه کنید. بعد از تخلیه ؛ سونوگرافی در منزل کرج یا تهران را انجام می دهد. هرچه میزان نگهداشت ادرار در داخل مثانه بیشتر باشد، احتمال انسداد مسیر خروج و بیماری های مرتبط با اعصاب و عضلات مثانه بیشتر است.
درمان بی اختیاری ادرار
همانگونه که گفته شد؛ جنسیت ، سن ، عوامل محیطی ، داروها و غیره در ایجاد بی اختیاری دخیل هستند. پس نمی توان یک نسخه ثابت برای همه افراد در درمان بی اختیاری ادرار تجویز نمود. اولین گام در امر درمان ؛ انتخاب یک پزشک کاربلد و نکته سنج است که بتواند از بین انبوه دلایل ، علت بیماری شما را بیابد. بهترین پزشکان را با ویزیت پزشک در منزل سعادت آباد تجربه کنید. درمان قطعی بیماری با توجه به مولفه هایی مثل نوع بی اختیاری ، شدت آن و علت ایجادش تعیین می شود.
برای درمان بی اختیاری ادرار چه بخوریم؟
اگر مشکل مثانه بیش فعال دارید، بهتر است از خوردن غذاهایی که مثانه را تحریک می کنند، خودداری کنید. در عوض ؛ غذاهای غنی از ویتامین و فیبر را در برنامه غذایی خود بگنجانید. ما جواب این پرسش که برای درمان قطعی بی اختیاری ادرار چه بخوریم را به شما می گوییم. سعی کنید مواد زیر را در رژیم غذایی خود داشته باشید:
- میوه ها ( موز ، تمشک )
- سبزیجات غیر اسیدی (کنگر )
- حبوبات ( عدس ، جو ، سبوس ، جو دو سر ، لوبیا )
- آجیل ها ( بادام )
درمان خانگی بی اختیاری ادرار در زنان
عمده ترین دلیل نشت ادرار به آسیب دیدگی اعصاب و عضلات مثانه برمی گردد. لذا درمان خانگی بی اختیاری ادرار در زنان به تقویت آنها متمرکز شده است و راه حل های زیر را ارائه می دهد:
- قرار دادن منیزیم در مواد غذایی خانم ها
- کاهش دادن وزن
- افزایش ورود ویتامین D به بدن از طریق مصرف قرص یا جذب نور آفتاب
- استفاده از گیاه دم اسب
- بهره گیری از گیاه ابریشم ذرت ( گیاه بومی چین )
- دمنوش ریشه پنیرک
- دم کرده بیتیراخ ( سه قاشق از آن را در یک قوری دم کرده روزانه سه بار بنوشید)
- خوردن عصاره چای سبز
- انجام ورزش کگل ( با مثانه خالی به پشت دراز کشیده ماهیچه های لگن را 8 ثانیه محکم کنید 10 ثانیه استراحت کرده 10 بار تکرار کنید. روزانه سه بار توصیه می شود. )
- دریافت سرم تقویتی از طریق خدمات تزریق سرم در منزل به تقویت بدن کمک می کند.
درمان بی اختیاری ادرار با سیاه دانه
محققان دریافته اند که درمان بی اختیاری ادرار با سیاه دانه امکان پذیر است. آنها زنان کهنسال را به مدت سه هفته با روغن سیاه دانه تحت مداوا قرار دادند. اثرات مثبتی مشاهده شد که بعد از 6 هفته نیز افزایش یافت.
درمان بی اختیاری ادرار با اسفند
استفاده از اسپند در طب سنتی توسط شیخ الرئیس ابو علی سینا بسیار تاکید شده است. در درمان بی اختیاری ادرار با اسفند هم دستورالعمل خاصی وجود دارد. ابتدا بگوییم که نباید اسپندها جویده شوند و باید درسته قورت داده شوند. مصرف آن نیز باید ناشتا باشد. دستورالعمل آماده سازی عبارت است از:
- 100 گرم از اسپند را 6 مرتبه با آب سرد بشویید .
- اکنون یک مرتبه آن را آب گرم شسته و در سایه خشک کنید.
- هر صبح یک قاشق مرباخوری ( در بزرگسالان ) از اسپند را با کمی روغن گل سرخ مخلوط کرده قورت دهید.
- برای کودکان از 1/4 قاشق مرباخوری اسفند استفاده کنید.
درمان قطعی بی اختیاری ادرار با عسل
عسل را 70 خاصیت برمی شمارند. از خواص عسل می توان به درمان تکرر ادرار و شب ادراری اشاره کرد. البته با اینکه این ماده به تنهایی معجزه می کند. اما با افزودن موادی همچون دارچین می توان اثر آن را چند برابر کرد. شما از این سه روش می توانید بهره ببرید:
- دو قاشق غذاخوری عسل را با 1 قاشق چایخوری دارچین ترکیب کرده . سپس ، در یک لیوان آب ولرم حل نمایید. روزانه یکبار بنوشید.
- یک قاشق چایخوری سیاه دانه را کوبیده و بلافاصله با 4 قاشق چایخوری عسل ترکیب کنید. سیاه دانه ی کوبیده شده در مجاورت هوا اگر زود با عسل ترکیب نشود خراب خواهد شد. روزی چند بار و هر بار یک قاشق به خصوص قبل از خواب میل نمایید.
- دو قاشق مرباخوری فلفل سیاه یا قرمز را با 5 قاشق مرباخوری عسل مخلوط کنید. هر روز یک قاشق مرباخوری از آن بخورید.
داروی گیاهی برای بی اختیاری ادرار در زنان
گیاه دم اسب ؛ از جمله گیاهانی است که به عنوان داروی گیاهی برای بی ختیاری ادرار در زنان و مردان توصیه می شود.مصرف آن به شکل دمنوش و کپسول خوراکی خواهد بود. تحقیقات دانشمندان روی این گیاه هنوز ادامه دارد. زیرا اثر مثبت آن در درمان پوکی استخوان ، شب ادراری ، بیماری های کلیوی از جمله اورتریت ، سنگ کلیه و.. به اثبات رسیده است و هر روز خواص بیشتری از آن کشف می شود.
کراتایوا نوروالا
گیاه بومی هند است که برای درمان ریزش ادرار ، توسط 75 درصد از جمعیت این کشور مورد استفاده قرار می گیرد. مقالات بی شماری از خواص این گیاه موجود هست.
درمان بی اختیاری ادرار با پوست گردو
یکی از موادی که طب سنتی برای درمان خانگی بی اختیاری ادرار پیشنهاد می دهد، استفاده از پوست گردو است. روش استفاده از پوست گردو به شرح زیر است:
- ابتدا 6 شش پوست گردو را داخل یک قوری بریزید.
- آب جوش را به آن اضافه کنید.
- قوری را 20 دقیقه روی کتری در حال جوش بگذارید تا دم بکشد.
- روزی یک استکان از این دمنوش میل نمایید.
- سه روز پشت سر هم باید دم کرده را بنوشید.
قرص بی اختیاری ادرار سالمندان
اگر به دنبال قرص بی اختیاری ادرار سالمندان هستید بهتر است به نام های زیر فکر کنید:
- داریفناسین
- فزوترودین
- اکسی بوتینین
- سولیفناسین
- تولترودین
- تراسپیوم
البته تجویز دوز ، نحوه مصرف ، تداخلات دارویی و.. با پزشک خواهد بود. لذا خودسرانه مصرف نکنید.
در صورت مصرف دارو و ویزیت پزشک عمومی و نیافتن نتیجه بهتر است که مشکلتان را به یک متخصص مانند متخصص داخلی بگویید ، و یا از ما درخواست ویزیت متخصص داخلی در منزل کنید. زمانی متخصص داخلی شما را ویزیت کند راهکار هایی به شما میدهد که به درمان بی اختیاری ادرار شما کمک میکند.
بی اختیاری مدفوع
برخی از بیماری ها نظیر آسیب نخاعی ، سکته ، زایمان سخت ، فشار مداوم درون روده ها و غیره باعث آسیب عصبی به روده ها شده عضلات اسفنکتر مقعد را از کار می اندازند. فرد در این حالت فرد دچار بی اختیاری مدفوع است که غیر ارادیست.
خدمات تنقیه در منزل تهران برای افرادی که با عکس این بیماری یعنی یبوست مواجهه اند توصیه می شود.